ଓଡ଼ିଆ ନ୍ୟୁଜ, ଭୁବନେଶ୍ୱର: ନବରାତ୍ରୀର ଚତୁର୍ଥ ଦିନରେ କୁଷ୍ମଣ୍ଡା ଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ ଏବଂ ଏହା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ସହ ଧନ ଏବଂ ଶକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।ଦେବୀ କୁଷ୍ମଣ୍ଡାଙ୍କ ର ଆଠ ଟି ହାତ ଅଛି ଏବଂ ଏହି କାରଣରୁ ସେ ଅଷ୍ଟାବୁଜା ଦେବୀ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା । ସିଦ୍ଧ ଏବଂ ପାଣ୍ଠି ପ୍ରଦାନ କରିବାର ସମସ୍ତ ଶକ୍ତି ତାଙ୍କ ଜପ ରୋଜାରୀରେ ଅବସ୍ଥିତ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ।
କୁହାଯାଏ ଯେ ସେ ସମଗ୍ର ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡକୁ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ସଂସ୍କୃତରେ ବ୍ରାହ୍ମଣ (ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ) କୁହାଯାଏ, କେବଳ ନିଜର ଏକ ଛୋଟ ହସକୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ କରି । ସେ କୁଷ୍ମଣ୍ଡା(କୁଶମଣ୍ଡା) ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା ଧଳା କଖାରୁ କାନଫୁଲକୁ ମଧ୍ୟ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି । ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଏବଂ କୁଶମଣ୍ଡାଙ୍କ ସହ ଜଡିତ ଥିବାରୁ ସେ ଦେବୀ କୁଶମଣ୍ଡା ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା । ତାଙ୍କ ବାସସ୍ଥାନ ଅନାହାତା ଚକ୍ରରେ ଅଛି । ଭଗବତୀ ଦୁର୍ଗାଙ୍କର ଚତୁର୍ଥ ରୂପର ନାମ ହେଉଛି କୁଶମଣ୍ଡା । ଅଣ୍ଡା ଅର୍ଥାତ୍ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ କାରଣରୁ ତାଙ୍କର କୋମଳ ହସ ହେତୁ ତାଙ୍କୁ କୁଷ୍ମମଣ୍ଡ ଦେବୀ ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇଛି ।
ଯେତେବେଳେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ବିଦ୍ୟମାନ ନଥିଲା । ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗରେ ଅନ୍ଧକାର ଥିଲା । ତା’ପରେ ଏହି ଦେବୀ ତାଙ୍କର ଇଶ୍ୱରୀୟ ହାସ୍ୟର ସହିତ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ । ତେଣୁ, ଏହା ହେଉଛି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ମୂଳ ଶକ୍ତି । ତାଙ୍କର ଆଠଟି ବାହୁ ଅଛି। ତାଙ୍କ ସାତ ହାତରେ ଯଥାକ୍ରମେ ଏକ ଧନୁ-ତୀର, ଚକ୍ର, ଗଦା, ଅମୃତ କଳସ, ପଦ୍ମ ଏବଂ କମଣ୍ଡଳ ପିନ୍ଧିଛନ୍ତି । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ମାଆଙ୍କ ହାତରେ ମଧ୍ୟ ସିଦ୍ଧ ଏବଂ ପାଣ୍ଠି ଥିବା ଜପ କରିବାର ଏକ ରୋଜାରୀ ଅଛି ।